Αν η πυρκαγιά πλησιάζει στο σπίτι σας

Διατηρείστε την ψυχραιμία σας.

Μεταφέρετε όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτιρίου σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.

Κλείστε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες κ.λπ.) έτσι ώστε να μη διεισδύσουν οι καύτρες στο εσωτερικό του.

Κλείστε τις παροχές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το σπίτι.

Μαζέψτε τις τέντες στα μπαλκόνια και στα παράθυρα.

Διευκολύνετε την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων ανοίγοντας την πόρτα του κήπου.

Τοποθετείστε σκάλα στην εξωτερική πλευρά του σπιτιού, αντίθετα από την κατεύθυνση της πυρκαγιάς ώστε να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη στέγη.

Συνδέστε τους σωλήνες ποτίσματος και απλώστε τους ώστε να καλύπτεται η περίμετρος του σπιτιού.

Αν η ορατότητα είναι μειωμένη, ανάψτε τα εσωτερικά και τα εξωτερικά φώτα του για να γίνεται ορατό μέσα από τους καπνούς.


Αν η πυρκαγιά έχει φτάσει στο σπίτι σας

Μην εγκαταλείπετε το κτίριο εκτός αν η διαφυγή σας είναι πλήρως εξασφαλισμένη.

Μην μπαίνετε μέσα σε αυτοκίνητο. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα σπίτι κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη σε ένα αυτοκίνητο που βρίσκετε σε καπνούς και φλόγες.

Αν παραμείνετε στο σπίτι:

Κλείστε καλά τις πόρτες και τα παράθυρα.

Φράξτε τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μη μπει μέσα ο καπνός.

Απομακρύνετε τις κουρτίνες από τα παράθυρα.

Μεταφέρετε στο εσωτερικό των δωματίων τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες.

Κλείστε τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Γεμίστε τη μπανιέρα, τους νιπτήρες και τους κουβάδες με εφεδρικό νερό.

Συγκεντρωθείτε όλοι μαζί σε ένα δωμάτιο.

Φροντίστε να υπάρχει φακός και εφεδρικές μπαταρίες μαζί σας σε περίπτωση διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος.

Αν το σπίτι σας είναι ξύλινο αναζητείστε καταφύγιο σε κτιστό σπίτι.

Αν διαταχθεί εκκένωση της περιοχής ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.


Μόλις περάσει η πυρκαγιά

Βγείτε από το σπίτι και σβήστε αμέσως τις μικροεστίες που απομένουν.

Ελέγξτε για τουλάχιστον 48 ώρες, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την περίμετρο και τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων.

Πρέπει να το κάνουμε φυλλαδιάκι αυτό για την άνοιξη

Πολύ καλό

http://www.oikologio.gr/index2.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=223&Itemid=103

Φροντίδα αδύναμων ατόμων

Πρώτη σας ενέργεια είναι, να ενημερώσετε αμέσως όλους τους γείτονές σας. Μπορεί μερικοί να μην έχουν ακόμη αντιληφθεί το γεγονός.

Ελέγξτε εάν τα άτομα που χρειάζονται βοήθεια κατά προτεραιότητα στην περιοχή σας (με ειδικές ανάγκες, υπερήλικες), έχουν την απαιτούμενη προστασία, αλλιώς ενημερώστε την πυροσβεστική υπηρεσία ή την αστυνομία.

Εάν έχετε την ευθύνη μικρών παιδιών, ηλικιωμένων ή ατόμων με ειδικές ανάγκες, φροντίστε για την άμεση απομάκρυνση τους. Εάν έχετε έτοιμο κιβώτιο έκτακτης ανάγκης, πάρτε μαζί σας. Αλλιώς βάλτε σε ένα σάκο ταξιδιού τα απαραίτητα φάρμακα, τροφές και ρουχισμό για τρεις τουλάχιστον ημέρες. Συγκεντρώστε όλα τα κατοικίδιά σας, σε ένα δωμάτιο. 

Εάν δεν υπάρχει κάποιος άλλος να τους συνοδέψει, φύγετε μαζί τους αμέσως, πριν ακόμη επικρατήσει στους δρόμους κομφούζιο. Θα προσφέρετε ουσιαστικότερη υπηρεσία, από το να καθυστερήσετε, για να προστατέψετε το σπίτι σας. Σε περίπτωση αποκλεισμού από τις φλόγες, η διαφυγή και η επιβίωση των αδυνάμων ή μη αυτοεξυπηρετούμενων ατόμων είναι πολύ δύσκολη.

Ενέργειες έξω από το σπίτι

Καθώς ξεκινάτε την προετοιμασία αντιμετώπισης της πυρκαγιάς, πάρτε μαζί σας το ραδιοφωνάκι σας (και εφεδρικές μπαταρίες) και παρακολουθείτε συνεχώς τις πληροφορίες και τις οδηγίες των συντονιστών κατάσβεσης. Ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες των υπεύθυνων της φωτιάς. Μην ξεγελιέστε από τις προσωπικές σας εκτιμήσεις.

Επιθεωρείστε όλα τα διαθέσιμα δασοπυροσβεστικά σας μέσα (τη στάθμη και τη ροή του νερού στη δεξαμενή σας, τη λειτουργία της ηλεκτρογεννήτριας και της αντλίας σας, τον πυροσβεστήρα σας, τα σκαπτικά και κοπτικά εργαλεία κ.λ.π.). Απλώστε τους σωλήνες του νερού, ώστε να καλύπτουν όλο το σπίτι. Μην αρχίσετε να ρίχνετε νερό, μέχρι να φθάσουν οι φλόγες σε απόσταση βολής.

Επιθεωρείστε τις σήτες στα ανοίγματα του σπιτιού και καθαρίστε τις υδρορροές από ξερές βελόνες και φύλλα.

Εάν έχετε υδροφόρες, μετακινείστε τις προς την πλευρά που έρχεται η φωτιά. Βρέξτε λινάτσες, κουβέρτες ή χαλιά με νερό, για να χτυπήσετε με αυτά τη φωτιά, εάν σας τελειώσουν τα αποθέματα νερού.

Εάν έχετε φορητή αντλία νερού, τοποθετείστε τις κοντά σε δεξαμενή νερού, όπως πισίνα, βαρέλι, ρέμα κ.λ.π. και ελέγξτε τα καύσιμά της.
Τοποθετείστε μια μεταλλική σκάλα που, να φθάνει μέχρι την οροφή, προς την αντίθετη πλευρά από αυτήν που έρχονται οι φλόγες. Ακουμπήστε έναν σωλήνα νερού κοντά στη σκάλα.

Παρκάρετε ένα αυτοκίνητο εκτός γκαράζ, από την αντίθετη πλευρά που πλησιάζει το μέτωπο, με τη μηχανή στραμμένη προς τον δρόμο διαφυγής, που είναι αντίθετα από την πορεία που πλησιάζει το μέτωπο. Εάν έχετε αυτοκίνητο τύπου κλειστού Βαν, προτιμείστε το, διότι θα είναι ασφαλέστερο σε περίπτωση εγκλωβισμού. Τοποθετείστε στο αυτοκίνητο διαφυγής το κιβώτιο πρώτης ανάγκης. Τοποθετείστε τα υπόλοιπα αυτοκίνητά σας στο στεγασμένο γκαράζ με τη μηχανή στραμμένη προς την κατεύθυνση διαφυγής. Αποσυνδέστε το αυτόματο άνοιγμα της πόρτας και θέσετε σε λειτουργία το χειροκίνητο. Κλείστε την πόρτα.

Απομακρύνετε οτιδήποτε εύφλεκτο υπάρχει στην αυλή σας, όπως ξύλινα ή πλαστικά έπιπλα του κήπου και της πισίνας σας με τα καλύμματα τους, ομπρέλες κ.λ.π. Μεταφέρετέ τα σε αποθήκη στο υπόγειο του σπιτιού, μακριά από τους αεραγωγούς.

Παραμονή στο σπίτι ή αναχώρηση;

Μόνο σε έσχατη ανάγκη (έχουν αποκλεισθεί οι δρόμοι διαφυγής) και μόνο εφόσον όταν το οίκημα κατασκευάσθηκε με όλους τους κανόνες πυρασφάλειας, να παραμείνετε στο εσωτερικό του. Προτιμήστε να εγκαταλείψετε την περιοχή, όσο έχετε ακόμη χρόνο. Εάν το σπίτι σας γίνει χώρος σύγκλισης τοπικών μετώπων φωτιάς, τα φαινόμενα γίνονται ακόμη πιο βίαια (δεν έχουν σχέση με αυτά που παρακολουθούμε από τις άκρες των δρόμων ή από τις οθόνες της τηλεόρασης).

Αυτός που καταφεύγει στο σπίτι του, για να σωθεί από τις φλόγες, εκτός από τις υψηλές θερμοκρασίες, έχει να αντιμετωπίσει και τους καπνούς. Πέρα από τους καπνούς καύσης των ξύλινων αντικειμένων, δημιουργούνται και οι καπνοί από καιγόμενα πλαστικά αντικείμενα, που είναι τοξικοί και δηλητηριώδεις, Εάν δημιουργηθούν τέτοιοι καπνοί, θα κάνουν την παραμονή στο εσωτερικό του σπιτιού αδύνατη.

Εάν επιχειρηθεί αργοπορημένη έξοδος, οι εξωτερικές θερμοκρασίες είναι τόσο υψηλές, που θα καταστρέψουν τα πνευμόνια σε λίγα δευτερόλεπτα.     

Εάν η φωτιά σας πλησιάσει τη νύχτα, χωρίς να την αντιληφθείτε και σας ξυπνήσει ο συναγερμός του ανιχνευτή καπνού, μην πανικοβάλλεστε. Ξυπνήστε όλα τα μέλη της οικογένειά σας και ειδοποιήσετε όλους τους γείτονες για τον επερχόμενο κίνδυνο.

Εάν δεν ξέρετε πού βρίσκεται η φωτιά, πριν ανοίξετε την εξώπορτα, ακουμπήστε με μεγάλη προσοχή το πόμολο, για να δείτε μήπως καίει. Εάν είναι κρύο, βγείτε αμέσως όλοι από το σπίτι, διαπιστώστε τη θέση της φωτιάς και απομακρυνθείτε προς ασφαλή κατεύθυνση.

Εάν η πόρτα είναι καυτή, σημαίνει ότι από την άλλη μεριά υπάρχει φωτιά. Ελέγξτε την κατάσταση από την αντίθετη πλευρά του σπιτιού. Εάν η περιοχή είναι ακόμη ασφαλής και υπάρχει πίσω εξωτερική πόρτα, εγκαταλείψτε αμέσως το σπίτι, αλλιώς χρησιμοποιείστε ένα χαμηλό παράθυρο.
Εάν δεν μπορείτε να διαφύγετε ούτε από το παράθυρο, ειδοποιείστε την Πυροσβεστική Υπηρεσία και περιγράψτε την κατάσταση σας. Κρεμάστε ένα έντονα χρωματιστό ύφασμα έξω από το παράθυρο του δωματίου που συγκεντρωθήκατε, για να σας εντοπίσουν οι δασοπυροσβέστες.

Εάν παραμένοντας στο σπίτι η φωτιά έχει ήδη εισχωρήσει,  ετοιμασθείτε να βγείτε. Η έξοδος από σπίτι που καίγεται, γίνεται έρποντας. Κρατάτε το κεφάλι σας, όσο μπορείτε κοντά στο πάτωμα και συμβουλεύστε όλους, να κάνουν το ίδιο. Εξηγείστε τους ότι, η θερμοκρασία και ο καπνός είναι πιο ανεκτά κοντά στο πάτωμα. Όσο πιο χαμηλά τόσο ο αέρας είναι καθαρότερος και δροσερότερος. Κρατείστε την ψυχραιμία σας. Μιλάτε μεταξύ σας, δίνετε κουράγιο ο ένας στον άλλο και ελέγχετε, αν συνεχίζουν όλοι την προσπάθεια. Έχετε κοντά σας τα παιδιά και προστατεύσετε τα με το σώμα σας, για να μην σηκωθούν. Εάν σπάσετε τζάμι, μαζί με τον καθαρό αέρα θα εισχωρήσουν και μεγάλες ποσότητες οξυγόνου, που θα δυναμώσουν τις φλόγες. 

Περίπτωση εγκλωβισμού με τα πόδια. Πέρασμα μέσα από το μέτωπο.

Εάν αποφασίσετε να περάσετε στο καμένο μέρος, κάντε το με μεγάλη ψυχραιμία.

Αφαιρέστε από πάνω σας, ό,τι συνθετικό ρούχο φοράτε. Καλύψτε όσο το δυνατό καλύτερα το σώμα σας με τα ρούχα σας (κατεβάστε τα μανίκια και βάλτε το παντελόνι στις μπότες) ή ό,τι άλλο διαθέσιμο ύφασμα έχετε (πετσέτες, κουβέρτες κ.λ.π.). Εάν διαθέτετε νερό, βραχείτε ολόκληρος ή τουλάχιστον βρέξτε το ύφασμα που θα βάλετε στο πρόσωπό σας. Εάν διαθέτετε μπουφάν, χρησιμοποιείστε το για την προστασία του προσώπου σας.

Ελέγξτε για αδύνατα σημεία του μετώπου. Δηλαδή σημεία όπου η καύσιμη ύλη είναι αραιότερη και χαμηλότερη και το ύψος της φλόγας είναι σχετικά μικρό. Εάν ήσαστε σε δασικό δρόμο ή μονοπάτι επιχειρείστε τη διαφυγή σας από εκεί. Επειδή κατά τη διάρκεια του περάσματος δεν θα βλέπετε, χαράξτε στο μυαλό σας την πορεία που θα ακολουθήσετε.

Προστατέψτε το πρόσωπό σας από την υπερβολική ακτινοβολία και τις φλόγες (με βρεγμένο ύφασμα ή μπουφάν).

Πλησιάστε αργά τις φλόγες. Μόλις αισθανθείτε, ότι η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, σκύψτε μπροστά και τρέξτε με όλη σας τη δύναμη. Κρατήσετε την αναπνοή σας, διότι ο θερμός αέρας μέσα στο μέτωπο, μπορεί να καταστρέψει τα πνευμόνια σας. Μην σταματήσετε για κανένα λόγο την προσπάθεια. Πισωγύρισμα σημαίνει θάνατος.

Μόλις νιώσετε, ότι περάσατε το μέτωπο, σταματήστε αμέσως. Ελέγξτε εάν καίγονται τα ρούχα σας. Εάν διαπιστώσετε ότι καίγεστε, μην τρέξετε, διότι θα δυναμώσετε τη φωτιά. Πέσετε κάτω προς τη μεριά που καίγεστε και αρχίστε να στριφογυρίζετε, μέχρι να τη σβήσετε.

Αναμονή του μετώπου

Εάν εκτιμήσετε, ότι η προσπάθεια να περάσετε στα καμένα είναι ακατόρθωτη ή συνοδεύεστε από άτομα αδύναμα να τρέξουν με μεγάλη ταχύτητα, παραμείνετε στην άκαυτη περιοχή. Μείνετε ψύχραιμος.

Αφαιρέστε από πάνω σας τα συνθετικά ρούχα. Κατεβάστε τα μανίκια και βάλτε το παντελόνι στις μπότες ή καλύψτε το σώμα σας με ό,τι άλλο διαθέσιμο ύφασμα έχετε (πετσέτες, κουβέρτες κ.λ.π.). Εάν διαθέτετε νερό βραχείτε ολόκληρος ή τουλάχιστον βρέξτε το ύφασμα, που θα βάλετε στο πρόσωπό σας.

Ελέγξτε γύρω σας για ασφαλές σημείο προστασίας.

Εάν υπάρχει νερόλακκος ή ρεματάκι, ξαπλώστε στο νερό. Βρέξτε τα ρούχα σας ιδίως στην πλάτη και ξαπλώστε μπρούμυτα. Βρέξτε κάποιο από τα ρούχα σας και τοποθετείστε το στο κεφάλι. Μείνετε σκυμμένος, μέχρι να περάσει ο κίνδυνος. Αναπνέετε κοντά στο έδαφος, όπου ο αέρας είναι δροσερότερος. Εάν αισθάνεστε πόνο ή κάψιμο στην πλάτη, μην σηκωθείτε και μην τρέξετε. Συνήθως οι φωτιές κινούνται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Κάντε υπομονή. Να θυμάστε, ότι εάν σηκωθείτε, θα κάνετε την χειρότερη επιλογή. Μιλάτε συνεχώς με τους διπλανούς σας. Δώστε και πάρετε θάρρος. Εάν μπορείτε, χωρίς να ανασηκώνεστε, ρίχνετε νερό ή λάσπη ο ένας στην πλάτη του άλλου.

Εάν δεν υπάρχει νερόλακκος, το καλύτερο καταφύγιο μπορεί να το προσφέρει η περιοχή με τη λιγότερη βλάστηση. Ψάξτε ένα καταφύγιο γυμνό από βλάστηση. Προτιμήστε βραχώδεις εκτάσεις. Μόλις βρείτε την καταλληλότερη θέση, ξαπλώστε κάτω και εάν είναι δυνατόν, σκεπάστε το σώμα σας με χώμα.

Αναπνέετε πολύ κοντά στο έδαφος.  Βάλτε βρεγμένο πανί στη μύτη και στο στόμα σας, για να αποφύγετε  να κάψετε τα πνευμόνια σας ή να εισπνεύσετε πολύ καπνό. Μην σηκωθείτε, ό,τι και εάν θα αισθάνεστε. Ο πανικός θα έχει τραγικά αποτελέσματα.

Όταν η φωτιά περάσει, μείνετε μέσα στα καμένα. Προσέχετε που πατάτε, διότι ο τόπος θα είναι γεμάτος καιγόμενα κομμάτια ξύλου. Μείνετε μακριά από κομμένα ηλεκτρικά καλώδια.

Εγκλωβισμός σε όχημα

Εάν εγκλωβισθείτε σε όχημα, η καλύτερη απόφαση είναι, να παραμείνετε μέσα σε αυτό. Πιο ασφαλή οχήματα είναι τα κλειστά φορτηγάκια τύπου Βαν, που δεν διαθέτουν στην κλούβα παράθυρα, διότι προστατεύουν το εσωτερικό του αυτοκινήτου από τις ακτινοβολούμενες θερμοκρασίες.

Μετρημένες θερμοκρασίες από τη Δασική Υπηρεσία της Αμερικής, έδειξαν ότι ενώ οι θερμοκρασίες έξω από το όχημα φθάνουν τους 1000 βαθμούς C, στο εσωτερικό του κυμαίνονταν μεταξύ 60ο και 85οC, που είναι ανεκτές από το ανθρώπινο σώμα για αρκετή ώρα. Το πρόβλημα που εντοπίσθηκε κατά τις δοκιμές ήταν, ότι από το πρώτο λεπτό της έκθεσης των οχημάτων στις υψηλές θερμοκρασίες όλα τα PVC και τα συνθετικά καλώδια έλιωσαν, βγάζοντας πυκνό τοξικό καπνό, που δυσκολεύει πάρα πολύ τον εγκλωβισμένο, να παραμείνει στο όχημα. Παρόλα αυτά οι οδηγίες όλων των Αμερικανικών Υπηρεσιών προς τους πολίτες είναι, σε περίπτωση εγκλωβισμού να παραμείνουν στο όχημα.

Εφόσον αποφασίσετε να παραμείνετε στο όχημα, έχετε δύο επιλογές. Να περάσετε στην καμένη περιοχή ή να περιμένετε το μέτωπο της φωτιάς να σας προσπεράσει. Εκτιμήστε με ψυχραιμία τα υπέρ και τα κατά σε κάθε περίπτωση.

Πέρασμα από το μέτωπο

Για να επιχειρήσετε να περάσετε από το μέτωπο, θα πρέπει αυτό να έχει μικρό βάθος, ο δρόμος να μην έχει εμπόδια και γενικά το πέρασμα να μην κρατήσει περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα. Κλείστε τα παράθυρα. Καλύψτε τα πλαϊνά με φύλλα αλουμινίου ή αμιάντου και υφάσματα και περάστε με ταχύτητα. Μόλις φθάσετε στην καμένη πλευρά, ελέγξτε εάν το όχημα καίγεται και επιθεωρείστε τις ζημιές. Εάν ακινητοποιηθείτε μέσα στις φλόγες, μην πανικοβάλλεστε. Παραμείνετε στις θέσεις σας και σκύψτε χαμηλά στο πάτωμα, ρίχνοντας επάνω σας, ό,τι ύφασμα διαθέτετε. Ακολουθείστε τις οδηγίες που δίνονται στη συνέχεια, για την περίπτωση διάσωσης σε σταματημένο όχημα.

Αναμονή του μετώπου

Επιλέξτε ένα φαρδύ σημείο του δρόμου σε ξέφωτο του δάσους με ελαφρά καύσιμα, διότι εκεί η φωτιά θα περάσει πολύ γρήγορα. Σε καμιά περίπτωση μην σταθμεύσετε κοντά σε υψηλά δένδρα, όπου η διάρκεια της φωτιάς, θα είναι πολύ μεγαλύτερη.  Παρκάρετε στην αντίθετη πλευρά του δρόμου, από την κατεύθυνση που έρχεται η φωτιά. Φροντίστε να μην σταματήσετε στο πλάι γκρεμού, όπου θα δημιουργηθεί το φαινόμενο της καπνοδόχου και η ένταση της φωτιάς θα είναι πολύ μεγαλύτερη.  Εάν υπάρχουν εύφλεκτα υλικά απομακρύνετέ τα από το όχημα. Εάν φοράτε ρούχα από εύφλεκτο υλικό, βγάλτε τα.

Κλείστε όλα τα παράθυρα. Εάν πήρατε κατά την αναχώρησή σας φύλλα αλουμινίου ή φύλλα αμιάντου, κολλήστε τα στα τζάμια. Εσωτερικά καλύψτε τα παράθυρα, με ό,τι διαθέσιμα υφάσματα έχετε, για να μειώσετε την αύξηση της θερμοκρασίας από την ακτινοβολία. Αν έχετε νερό, βρέξτε τα. Εάν έχετε βρεγμένη πετσέτα, προτιμήστε να καλύψετε τα καλώδια του αυτοκινήτου. Κλείστε τον εξαερισμό. Γονατίστε στο πάτωμα και ρίξτε στην πλάτη σας κάποιο ύφασμα. Εάν έχετε μαντήλι, βάλτε το στη μύτη. Μην ακουμπάτε στις πόρτες. Κρατηθείτε, για όση ώρα χρειασθεί, κοντά στο πάτωμα. Ο αέρας χαμηλά είναι πιο δροσερός και πιο καθαρός.

Από τη στιγμή που επιλέξατε να παραμείνετε στο όχημα, μην βγείτε, ό,τι και εάν συμβεί. Εάν δεν είστε μόνος, μιλάτε συνέχεια με τους υπόλοιπους. Δίνετε και παίρνετε κουράγιο. Εάν έχετε μαζί σας την οικογένειά σας, μόνο η σιγουριά και το θάρρος σας θα τους σώσει. Τα μικρά παιδιά κρατείστε τα χαμηλά στο πάτωμα και προστατέψτε τα με το σώμα σας. Χωρίς να τα πιέζετε, μην τα επιτρέψετε να ανασηκωθούν ούτε στιγμή. Αν κάποιος βγει έξω από το όχημα, μην τον ακολουθήσετε. Θα είναι μια μάταιη κίνηση. Θα έχετε την τύχη του, χωρίς να μπορέσετε να του προσφέρετε καμιά απολύτως βοήθεια. Οι 1000οC, καταστρέφουν αμέσως τα πνευμόνια. Εάν ανάψει φωτιά μέσα στο όχημα, προσπαθήστε να τη σβήσετε, με ό,τι μέσο έχετε διαθέσιμο. Οι θερμοκρασίες μέσα στο όχημα μπορεί να είναι μεγάλες, όμως είναι ανεχτές για το μικρό διάστημα, που κρατά συνήθως το πέρασμα της φωτιάς.  Να θυμάστε ότι, εάν οι φωτιές μέσα στο όχημα είναι οδυνηρές, έξω από αυτό είναι θανατηφόρες.

Μην ανησυχείτε για πιθανή έκρηξη της βενζίνης. Για να συμβεί αυτό, θα χρειασθεί πολύ ώρα, οπότε η φωτιά θα έχει περάσει.

Όταν η φωτιά περάσει, αγγίξτε με προσοχή το χερούλι της πόρτας με ένα ύφασμα. Πριν πατήσετε στο έδαφος ελέγξτε μήπως υπάρχουν κομμένα ηλεκτρικά καλώδια. Είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, οι ηλεκτρικές γραμμές να βρίσκονται παράλληλα με το δρόμο.

Οι ξηρές μέθοδοι καταπολέμησης των δασικών πυρκαγιών χρησιμοποιούνται στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει διαθέσιμο νερό, στις περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η χρήση του, και στις περιπτώσεις διάνοιξης αντιπυρικών ζωνών για τη χρήση, αντιπυράς. Είναι η μέθοδος στην οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται εθελοντές δασοπυροσβέστες, διότι η εφαρμογή τους δε χρειάζεται εξειδίκευση, και τα μέσα που χρησιμοποιούνται είναι πολύ κοινά.

Οι ξηρές μέθοδοι διακρίνονται παραπέρα σε: άμεσες και έμμεσες.

Άμεσες ξηρές μέθοδοι

Στη δασοπυρόσβεση άμεση ξηρή κατάσβεση καλείται η μέθοδος, κατά την οποία τα συνεργεία εργάζονται απευθείας στο μέτωπο της φωτιάς, σε ολόκληρη την περίμετρό της, χωρίς τη χρήση νερού.

Η ξηρή άμεση μέθοδος χρησιμοποιείται, όταν οι φλόγες είναι χαμηλές και οι θερμοκρασίες ανεκτές. Οι δασοπυροσβέστες προσπαθούν να καταστείλουν τις φλόγες είτε με σκαπτικά εργαλεία (πετώντας χώμα), με κοπτικά εργαλεία (διακόπτοντας τη συνέχεια της καύσιμης ύλης), με πράσινα κλαδιά ή υφάσματα και με ό,τι άλλο διαθέσιμο μέσο υπάρχει (χτυπώντας τις).

Για να είναι αποδοτική η εφαρμογή της μεθόδου, θα πρέπει να υπάρχει σχεδιασμός και συντονισμός όλης της ομάδας, και να μην εργάζονται τα μέλη των συνεργείων ανεξάρτητα. Διαφορετικά η προσπάθεια αυξάνεται ενώ τα αποτελέσματα μειώνονται.

Εφόσον υπάρχει επάρκεια προσωπικού, οι δασοπυροσβέστες χωρίζονται σε δύο ομάδες στα πλευρά της φωτιάς και αρχίζουν να καταπολεμούν τις φλόγες χτυπώντας τις με κλαδιά και φτυάρια ή ρίχνοντας χώμα.....

Έμμεσες ξηρές μέθοδοι

Στη δασοπυρόσβεση έμμεση κατάσβεση ονομάζεται η μέθοδος, κατά την οποία για την καταστολή της πυρκαγιάς χρησιμοποιείται η αντιπυρά. Αντιπυρά είναι η πρόκληση βοηθητικών μετώπων πυρκαγιάς, που εφαρμόζονται αντίθετα από τη διεύθυνση του ανέμου, με σκοπό να πλησιάσουν το κύριο μέτωπο της φωτιάς και να το εξουδετερώσουν.

Μαθαίνοντας να ζούμε με τις δασικές πυρκαγιές - Παύλος Κωνσταντινίδης, σελ. 219-221

Εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την κατάσβεση

Κατά τη διαδικασία κατάσβεσης μιας πυρκαγιάς χρησιμοποιείται ένα πλήθος εργαλείων, μηχανών και οργάνων, τα οποία διαρκώς βελτιώνονται. Η χρήση κάθε πυροσβεστικού μέσου μειώνεται τόσο, όσο ανεκπαίδευτοι είναι οι χρήστες τους.

Ο εθελοντής δασοπυροσβέστης είναι δυνατό να χρησιμοποιεί μόνο μέρος του μεταφερόμενου εξοπλισμού και κυρίως τα σκαπτικά και κοπτικά εργαλεία ή τους επινώτιους πυροσβεστήρες.

Σκαπτικά εργαλεία

Τα βασικότερα χρησιμοποιούμενα σκαπτικά εργαλεία για την κατάσβεση των πυρκαγιών είναι τα φτυάρια, οι σκαπάνες (κασμάδες και τσάπες) και οι τσουγκράνες.

Τα σκαπτικά μηχανήματα είναι πολύ χρήσιμα σε ξηρές κατασβέσεις, δηλαδή όταν δεν υπάρχει επάρκεια νερού.

Μπορεί να προσφέρουν καθοριστική βοήθεια κατά την πρώτη φάση της πυρκαγιάς, όπου το μέγεθός της είναι ακόμη μικρό και οι φωτιές έρπουσες. Πρέπει να αποτελούν το βασικό εξοπλισμό, όχι μόνο των δασοπυροσβεστικών συνεργείων, αλλά και των κατοίκων που γειτονεύουν με εύφλεκτες δασικές εκτάσεις.

Κοπτικά εργαλεία

Τσεκούρια, χειροκίνητα πριόνια, αλυσοπρίονα, κλαδευτήρια αποτελούν τα βασικά κοπτικά εργαλεία, που χρησιμοποιούνται από εθελοντές για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Τα κοπτικά εργαλεία είναι πολύ χρήσιμα για τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, για τη μείωση της καύσιμης ύλης και για τον καθαρισμό του χώρου γύρω από οικίες.

Για την ταχεία διάνοιξη νέων αντιπυρικών ζωνών κατά τη διάρκεια της φωτιάς, τα αλυσοπρίονα αποτελούν σημαντικότερο εργαλείο. Για την κοπή μεγάλων δένδρων, η χρήση τους πρέπει να γίνεται μόνο από επαγγελματίες υλοτόμους. Για το λόγο αυτόν αποτελεί πλήγμα ο παροπλισμός των επαγγελματιών υλοτόμων τα τελευταία χρόνια. Εάν είστε εξοικειωμένος με τη χρήση του αλυσοπρίονου, δηλώστε το στο συντονιστή της δασοπυρόσβεσης. Θα του φανείτε πολύ χρήσιμος.

Χειροκίνητοι (επινώτιοι) πυροσβεστήρες

Πρόκειται για μικρού μεγέθους πυροσβεστήρες, που μεταφέρονται στην πλάτη των δασοπυροσβεστών (επινώτιοι) και περιέχουν συνήθως επιβραδυντικά υλικά ή νερό. Η χρήση τους περιορίζεται μόνο σε μικρού μεγέθους έρπουσες πυρκαγιές, εκεί όπου δεν μπορούν να μεταβούν τα πυροσβεστικά οχήματα ή για την προστασία οχημάτων και κατοικιών.

Κλαδιά και υφάσματα

Οι πολίτες που συμμετέχουν εθελοντικά στη δασοπυρόσβεση, συνήθως χρησιμοποιούν πρόχειρα εργαλεία κατάσβεσης, όπως είναι κλαδιά δένδρων με πλούσιο φύλλωμα και λινάτσες ή άλλα χονδρά και δύσφλεκτα υφάσματα. Η χρήση αυτών των μέσων είναι αρκετά αποδοτική σε έρπουσες φωτιές, ιδίως όταν καίγονται χλόη και μικροί θάμνοι.

Η χρησιμοποίηση των κλαδιών και της λινάτσας θα πρέπει να γίνεται με χτύπημα της βάσης της φλόγας, με κατεύθυνση προς την ίδια τη φωτιά. Με τον τρόπο αυτόν οι σπίθες που δημιουργούνται από το χτύπημα, θα κινηθούν προς την καμένη και όχι προς την άκαυτη μεριά.

Δυστυχώς η προσπάθεια για την κίνηση αυτή, φέρνει το χειριστή πολύ πιο κοντά στο μέτωπο της φωτιάς, με αποτέλεσμα τη γρήγορη κόπωση.

Υλικά που χρησιμοποιούνται για τη δασοπυρόσβεση

Τα σημαντικότερα υλικά κατάσβεσης είναι το νερό και το χώμα. (Υπάρχουν και οι επιβραδυντικές ουσίες, όμως η χρήση τους γίνεται αποκλειστικά από τους επαγγελματίες δασοπυροσβέστες).

Χρήση νερού

Το νερό όταν βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα και σε κοντινή απόσταση, αποτελεί το πιο αποδοτικό όπλο για την καταστολή μιας πυρκαγιάς, ιδίως όταν συνδυάζεται με ολοκληρωμένες στρατηγικές, όπως η σύγχρονη διάνοιξη ή η διαπλάτυνση αντιπυρικών ζωνών. Το νερό διασπά το τρίγωνο της φωτιάς σε δύο πλευρές του: μειώνοντας τη θερμοκρασία των καυσίμων και την ποσότητα οξυγόνου (όταν χρησιμοποιείται ως νέφος).

Η μεταφορά του γίνεται κυρίως με τα πυροσβεστικά οχήματα, με μεταφερόμενους επινώτιους πυροσβεστήρες, με βυτία, αλλά ακόμη και με μικρότερα δοχεία (κουβάδες, τενεκέδες κ.λπ.).

Όταν συμμετέχετε σε κατάσβεση και χρησιμοποιείτε νερό, έχετε υπόψη τα εξής:

Επειδή στο μέτωπο της φωτιάς το νερό βρίσκεται συνήθως σε περιορισμένες ποσότητες, μην το σπαταλάτε. Όταν δεν έχετε στόχο, κλείστε τη μάνικα. Προσπαθήστε με τη μικρότερη ποσότητα να καλύψετε μεγαλύτερη έκταση καυσίμων. Μία σταγόνα νερό σβήνει ένα σπίρτο, εφόσον χρησιμοποιηθεί στη βάση της φλόγας. Όταν το νερό χρησιμοποιείται σωστά, ένας όγκος του καλύπτει τριακοσαπλάσια ποσότητα καύσιμων υλικών. Βεβαιωθείτε ότι το σημείο που προσβάλατε, έχει σβήσει τελείως. Εάν παραμένουν αδύναμες φλόγες, μπορεί να αναζωπυρώσουν τη φωτιά.

Εάν συμμετέχετε σε ομάδα που σβήνει τις φωτιές με πυροσβεστικό όχημα, έχετε υπόψη σας τα εξής:

Σε έρπουσες πυρκαγιές χόρτων, χλοοτάπητα ή μικρών θάμνων το όχημα κινείται αργά κατά μήκος (παράλληλα) του κύριου μετώπου της φωτιάς, και το νερό ρίχνεται στη βάση των φλογών. Εάν η βάση της φλόγας δε φαίνεται εξαιτίας της πυκνότητας των φυτών, ρίξτε το νερό ως σπρέι στο σημείο που αρχίζει να εμφανίζεται η φλόγα.

Όταν καίγονται μεγάλα δένδρα, η ρίψη του νερού πρέπει να αρχίζει από τη βάση και να συνεχίζει προς τα πάνω.

Όταν το μέτωπο είναι πολύ θερμό και το πλησίασμα δύσκολο η κατάσβεση γίνεται από μακριά, με ευθείες βολές. Όταν το πλησίασμα στις φλόγες είναι εύκολο, χρησιμοποιείστε το νερό με βολές σπρέι. Το σπρέι από τη μια καλύπτει μεγαλύτερη επιφάνεια και από την άλλη χρησιμοποιείται ως ασπίδα για τη θερμότητα. Επειδή με την ευθεία βολή σπαταλάται περισσότερο νερό από το απαιτούμενο, στην αρχή ρίξτε μακρινές ευθείες βολές, για να χαμηλώσετε τη θερμοκρασία των καυσίμων, και στη συνέχεια πλησιάστε και εφαρμόστε ρίψεις σε μορφή σπρέι. Ευθείες βολές χρησιμοποιείστε και για την κατάσβεση υψηλών κορυφών δένδρων, και σπρέι για την κατάσβεση χαμηλών δένδρων.

Εάν το νερό τελειώνει και αντιληφθείτε ότι δε θα μπορέσετε να σταματήσετε τη φωτιά, κάντε οικονομία και αλλάξτε μέθοδο προσβολής. Το ίδιο κάντε και όταν η ρίψη νερού χαμηλώσει την ένταση της φωτιάς και το ύψος των φλογών. Ενεργείστε άμεσα με τους υπόλοιπους δασοπυροσβέστες, και με εργαλεία χειρός, σκαπτικά και κοπτικά, εφαρμόστε ξηρές μεθόδους.

Χρήση χώματος

Το χώμα είναι αρκετά αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς, ιδίως όταν το συνεργείο δε διαθέτει επαρκείς ποσότητες νερού. Για να έχει η προσπάθεια επιτυχία, θα πρέπει η ρίψη του χώματος να γίνεται σωστά. Σωστή χρήση σημαίνει, ότι ρίπτεται σε ολόκληρο το μήκος του μετώπου, με συνεχείς βολές, και διασκορπίζεται σε λεπτό στρώμα στη βάση των φλογών (ποτέ στην κορυφή τους). Συνεχείς διακοπές και αργός ρυθμός μειώνουν την αποτελεσματικότητα της μεθόδου.

Όταν το έδαφος είναι σκληρό και το σκάψιμο δύσκολο, ας αναλάβουν δύο τουλάχιστον σύντροφοί σας να ασχολούνται με τη συγκέντρωση του σωρού του χώματος ,και οι υπόλοιποι να το ρίχνετε στις φλόγες.

Το χώμα είναι πολύ αποτελεσματικό για τον έλεγχο καιγόμενων κλαδιών, πεσμένων κορμών, πρέμνων και μικροσυστάδων θάμνων. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, διότι μια φωτιά που φαινομενικά έσβησε από τη χρήση χώματος, μπορεί να διατηρείται κάτω από αυτό για πολύ ώρα, και στη συνέχεια, αφού κινηθεί υπόγεια, να ανέβει στην επιφάνεια, να αναζωπυρωθεί και να συνεχίσει το καταστροφικό έργο της. Για το λόγο αυτό, μετά τον έλεγχο του μετώπου, θα πρέπει να ξεσκεπάζονται τα καμένα υλικά, για να γίνει, όπου χρειάζεται, οριστική κατάσβεση.

Μαθαίνοντας να ζούμε με τις δασικές πυρκαγιές - Παύλος Κωνσταντινίδης, σελ. 207-210