Oikologio - Ανάβοντας τη σπίθα της ελπίδας

Ανάβοντας τη σπίθα της ελπίδας

07.07.08

Κυριακή, 06.07.08

Πηγή: εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

Ας ανακαλέσουμε το περσινό καλοκαίρι. Και ας εξαιρέσουμε από αυτή την άσκηση μνήμης τις μεγάλες και πολύνεκρες καταστροφές της Πάρνηθας, της Πελοποννήσου, της Εύβοιας.

Από εκεί και πέρα, κάθε σπίθα, κάθε μικρή ή μεγάλη εστία φωτιάς, σε συστάδες, αλσύλλια, δάση ή απλώς οικοπεδοποιήσιμες εκτάσεις του αττικού τοπίου, απορρόφησαν πολλαπλάσιο χρόνο επιχειρησιακής προσήλωσης και ανάλωσαν πολλαπλάσιο χώρο δημοσιογραφικής καταγραφής απ’ ό,τι οι 12.000 καμένα στρέμματα του επί 20 μέρες καιόμενου Γράμμου.
Η επίσκεψη

Την περασμένη Δευτέρα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τα περσινά πάθη του βουνού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πάτησε σε μία από τις υψηλότερες κορυφές του. Υπενθύμισε, έτσι, προς όλους ότι η περιβαλλοντική ευαισθησία δεν καθορίζεται με όρους χιλιομετρικής εγγύτητας προς το διοικητικό κέντρο του κράτους. «Η καρδιά μου πόνεσε για την Πάρνηθα, πόνεσε για την Πελοπόννησο, πόνεσε για το Γράμμο», είπε ο Πρόεδρος, λέγοντας ουσιαστικά αυτό που θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητο: Οτι καθένα από τα δέντρα του δυτικομακεδονικού αυτού βουνού είναι εξίσου σπουδαίο με τα δέντρα των πιο οικείων στο αθηναϊκό σύστημα αντίληψης (;) ορεινών όγκων.

Επιπλέον, με τη συμβολική του παρουσία σ’ αυτή τη λησμονημένη γωνιά της Ελλάδας ο κ. Παπούλιας δημιούργησε στους κατοίκους της την αισιόδοξη αίσθηση ότι δεν ζουν όσο ξεχασμένοι πιστεύουν -δικαίως συνήθως- ότι ζουν. «Αν κάτι θέλω να δω στο χωριό μου, είναι να αρχίσουν να με θεωρούν Ελληνα πολίτη. Με δικαιώματα και υποχρεώσεις», ήταν μία από τις -όχι θορυβώδεις- επισημάνσεις που ακούσαμε στην Κοτύλη.

Από την πλευρά του ΕΤ, η επιλογή και η πρωτοβουλία είναι η πρόληψη και η αξιοποίηση κάθε τεχνολογικού μέσου, ώστε να θωρακιστούν τα δάση και να διατηρηθεί ο κοινωνικός ιστός των ανθρώπων που ζουν και αναπνέουν από και μέσα σε αυτά. Τα επιτόπια ρεπορτάζ, τους τελευταίους δύο μήνες, σε κάθε απειλούμενη δασική έκταση της χώρας μας, και το ποσό που δεσμεύθηκε να προσφέρει το ζεύγος Θεόδωρου και Γιάννας Αγγελοπούλου, προκειμένου να αρχίσει να δημιουργείται ένα σύγχρονο σύστημα πυροπροστασίας στο Γράμμο, πιστοποιούν τη δύναμη της απόφασης να μην ξαναζήσουμε φέτος ούτε πρωτοσέλιδα άσκοπης, εκ των υστέρων, οδύνης ούτε μονόστηλα ενοχής.

Τι πρέπει να γίνει για να μην ξανακαεί ο Γράμμος

Τεχνικές γνώσεις δεν έχουν αλλά ούτε φαίνεται να τις χρειάζονται. Οι 20 άνθρωποι -τόσοι έχουν απομείνει- στην Κοτύλη καθώς και οι περισσότεροι από τους 1.200 συνδημότες τους στο Νεστόριο και τους Ακρίτες γνωρίζουν καλά γιατί κάηκε πέρυσι το βουνό τους.

Στις δύο ώρες κουβέντας που είχαμε στο ένα και μοναδικό καφενείο της Κοτύλης καταλάβαμε ότι πολλά από τα «ανεξήγητα» των πυρκαγιών δεν είναι και τόσο ανεξήγητα.

Μάθαμε «για τους λαθρομετανάστες που διανυκτερεύουν στην ύπαιθρο και που νομίζουν ότι σβήνουν τις φωτιές σκεπάζοντάς τες με χώμα». Ομως οι επιφανειακές ρίζες του έλατου μπορούν να συντηρήσουν τη φωτιά επί μέρες. Και αρκεί ένα αεράκι για να τη φουντώσει. Και μια και μιλάμε για αεράκι, έχει και αυτό αυξηθεί. «Παλιά οι οξιές το «έπνιγαν». Ελάτε ένα βράδυ να ακούσετε πώς κατεβαίνει απ’ το βουνό» λέει ο γηραιότερος από τους συνομιλητές μας. Η αιτία εδώ είναι η παράνομη υλοτόμηση κυρίως από Αλβανούς υλοτόμους. «Ερχονται πρωί και κόβουν ό,τι βρουν.

Μέχρι και έλατο και οξιές. Στη συνέχεια έρχονται με μουλάρια και τα φορτώνουν. Τη νύχτα ξαναπερνούν τα σύνορα», λέει η δήμαρχος Ακριτών του Νομού Καστοριάς Καλλιόπη Πουρσανίδου.
Οσο για τις περίφημες εμφυλιακές νάρκες και τα θαμμένα πυρομαχικά, αυτά εξακολουθούν να είναι καθημερινότητα για τους υλοτόμους της περιοχής. Ο τρόπος που τις απομακρύνουν δεν είναι πάντα δόκιμος. «Να, πριν ένα μήνα βρήκα τέσσερις κάσες γεμάτες. Πήρα τσιμέντο και τις πλάκωσα πάνω στο χώμα». Ομως ο Γράμμος παραδειγματοποιεί και τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών στην Ελλάδα, που όσον αφορά στις πυρκαγιές μεταφράζεται σε μεγάλες και επίμονες πυρκαγιές σε μεγάλα υψόμετρα. «Το βουνό μας στεγνώνει. Ούτε χιόνια ούτε βροχές έχουμε όσο παλιά». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το καλοκαίρι βρίσκει τους εκατοντάδες τόνους εύφλεκτης ύλης (χόρτα, ξερόκλαδα, βιομάζα) των ελληνικών δασών να έχουν αφυγρανθεί και άρα να είναι πιο «έτοιμοι» να παραδοθούν σε μια πυρκαγιά ανεξαρτήτως αιτίας.

Επιτήρηση, επαρκής επάνδρωση
Για να μην ξανακαεί ο Γράμμος οι προτεραιότητες είναι δύο. Πρώτον επιτήρηση. Η επάνδρωση του ενός και μοναδικού πυροφυλάκιου που λειτουργεί στην περιοχή εξαρτάται από την επάρκεια των εποχικών δασοφυλάκων. Η ηλεκτρονική επιτήρηση, τηλεπισκοπική ή δορυφορική με επίγειες κάμερες με ενσωματωμένους ανιχνευτές καπνού ή με θερμικές κάμερες τις οποίες θα μεταφέρουν αεροπλάνα, προτείνεται από επιστήμονες ως λύση. Παράλληλα, ερευνητές του ΕΘΙΑΓΕ συνοδεύουν τις προτάσεις τους με την ανάπτυξη μιας βάσης γεωγραφικών δεδομένων για τη θερμοκρασία του αέρα, το σημείο της φωτιάς, το ανάγλυφο του εδάφους και το συντομότερο δρόμο πρόσβασης. Η συνολική εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου από την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς έως την πρώτη άφιξη πυροσβεστικού μέσου μπορεί να φτάσει ακόμη και τη μισή ώρα.

Στα δάση του Γράμμου απαντώνται σταθεροί πληθυσμοί πολλών μεγάλων θηλαστικών: λύκοι, αγριόγατες, ζαρκάδια, αγριογούρουνα και άλλα μικρότερα. Τα μόνα που φαίνεται να έχουν χαθεί από την περιοχή είναι τα ελάφια και οι λύγκες, τα μεγάλα αιλουροειδή της Ευρώπης.

ΔΟΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Ελεύθερος Τύπος

προσθέστε το άρθρο σε μηχανές social bookmarking