To παρακάτω κείμενο έχει σταλεί στο ΒΗΜΑ και μιλά για ελέγχους σε τρόφιμα, περιβάλλον και διαχείριση κρίσεων. Προδημοσίευση στο ...Οικολόγιο

Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν γίνει πολλές σημαντικές αλλαγές στη βιομηχανία τροφίμων. Μερικές από αυτές είναι η (σχεδόν) ολική αυτοματοποίηση, τα νέα υλικά συσκευασίας και η διανομή με ολική ιχνηλασιμότητα χάρη στις νέες τεχνολογίες όπως τα barcodes και η ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυχνοτήτων (Radio Frequency Identification ή RFID).

Βασική φιλοσοφία του HACCP είναι ο ενεργός ρόλος που έχει η ίδια η βιομηχανία στη συνεχή πρόγνωση και επίλυση των προβλημάτων χωρίς να αρκούμαστε απλά στον (πιθανό και συχνά ελλειπή) έλεγχο από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Σήμερα, το HACCP δεν είναι απλά ένα μέσο διασφάλισης αλλά εκτός από νομική υποχρέωση σύμφωνα με την ισχύουσα Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία είναι ένα ολοκληρωμένο εργαλείο για να είμαστε βέβαιοι ότι όλοι οι κίνδυνοι έχουν πρακτικά ελαχιστοποιηθεί και η ασφάλεια του παραγόμενου τροφίμου προσεγγίζει το 100%.

Τα πιο σημαντικά βήματα δημιουργίας της σχετικής νομοθεσίας είναι τα παρακάτω:

· Το 2002, η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) εκδίδει τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΚ) 178/2002 με τον οποίο υποχρεώνονται όλες οι εταιρείες που παράγουν ή απλά διακινούν τρόφιμα να τηρούν τη διαδικασία της ανιχνευσιμότητας ή ιχνηλασιμότητας (traceability) η οποία επιτρέπει τη γρήγορη ανάκληση των μη συμμορφούμενων με τη νομοθεσία τροφίμων.

· Το 2004, η Ε.Ε. εκδίδει τον ΕΚ 852/2004 με τον οποίο υποχρεώνονται όλες οι προαναφερθείσες εταιρείες να εφαρμόζουν το σύστημα ΗΑCCΡ.

· Την 1.1.2006, οι δύο παραπάνω Κανονισμοί ενσωματώνονται στο εθνικό μας δίκαιο.

Το πρόσφατο σκάνδαλο με το ηλιέλαιο που έχει επιμολυνθεί με ορυκτέλαιο αποδεικνύει περίτρανα ότι η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων δεν εφαρμόζει επαρκώς τους ΕΚ 178/2002 και ΕΚ 852/2004 και άρα ούτε ελέγχει το τρόφιμο για πιθανή επιμόλυνση αλλά ούτε είναι σε θέση να ανακαλέσει από την αγορά μια επιμολυσμένη παρτίδα. Σήμερα κυκλοφορούν ακόμα στην αγορά μεγάλες ποσότητες (της τάξης των 1000 τόνων!) επιμολυσμένου ηλιελαίου.

Ας δούμε όμως και μια άλλη πτυχή της συγκεκριμένης υπόθεσης. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την άμεση ειδοποίηση όλων των χωρών- μελών λειτουργεί σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης (το λεγόμενο Rapid Αlert System for Food and Feed - RΑSFF) για την άμεση ανάκληση των μη συμμορφούμενων τροφίμων και για την έγκαιρη ενημέρωση των καταναλωτών. Τo RΑSFF λειτουργεί από το 1979 και σε εβδομαδιαία βάση εκδίδει δελτίο Τύπου για τα μη συμμορφούμενα τρόφιμα σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου του RASSF της 17^ης εβδομάδας του 2008, η Γαλλία έστειλε στις 23.4.2008 σήμα στο RASSF για την ανάκληση ηλιελαίου επιμολυσμένου με ορυκτέλαιο σε ποσό 5790 mg/kg ενώ ο ΕΦΕΤ εξέδωσε σχετικό δελτίο τύπου μόλις στις 6.5.2008 το οποίο όμως αναφέρει μόλις 900 mg/kg ορυκτελαίου στο ηλιέλαιο. Ποιο(ν) να πιστέψουμε; Το σήμα της Γαλλίας ή τον ΕΦΕΤ;

Είναι πρόδηλο ότι ο μηχανισμός διαχείρισης των σημάτων που προέρχονται από το RASFF που πρέπει να έχει ο ΕΦΕΤ δεν λειτουργεί επαρκώς. Σχηματικά είναι σαν να έχουμε ως Ελλάδα ένα δίχτυ προστασίας αλλά το «μάτι» αυτού του διχτιού είναι τόσο μεγάλο ώστε το διαπερνούν πολλά (αν όχι όλα τα) επικίνδυνα τρόφιμα – «ψάρια».

Το παραπάνω κείμενο αποτελεί προδημοσίευση από το βιβλίο του Γιάννη Ζαμπετάκη «Διαχείριση Κρίσεων: από τη βιομηχανία τροφίμων στις πυρκαγιές του 2007».

Ο Γιάννης Ζαμπετάκης ειναι Λέκτορας Χημείας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

το ιστολόγιο του Ι. Ζαμπετάκη http://environmentfood.blogspot.com

προσθέστε το άρθρο σε μηχανές social bookmarking

(0)